Prawidłowość zgryzu sprawdzana jest na pierwszej kontrolnej wizycie, kiedy stomatolog określa czy okluzja, czyli zwarcie centralne łuku zębowego górnego z łukiem dolnym jest prawidłowe, czy pacjent znajduje się w grupie pacjentów obciążonych wadami zgryzu lub wadami zębowymi.

Czym charakteryzuje się prawidłowy zgryz?

Prawidłowy zgryz występuje w momencie optymalnych warunków okluzyjnych, gdy łuk zębowy górny zagryza w odpowiedni sposób łuk zębowy dolny. Zjawisko to określają klasy Angle’a w ortodoncji.

Jak wcześnie można zdiagnozować wady zgryzu u dzieci?

Już od pierwszych dni życia, dziecko powinnno zostać zdiagnozowane przez specjalistę w zakresie twarzoczaszki, aby ocenić, czy urodziło się w grupie pacjentów ogólnorozwojowo prawidłowych. Już na tak wczesnym etapie życia możliwe jest wychwycenie dysfunkcji w zakresie twarzoczaszki i układu kostnego. Badaniu podlega weryfikacja jamy ustnej pod względem występowania wędzidełka wargi górnej, wędzidełka wargi dolnej, wędzidełka języka, wędzidełek policzków, a także ocena języka i jego ruchomości oraz pionizacji. Analizie podlega także inny bardzo ważny element jamy ustnej jakim jest część podniebienna, która może mieć charakter prawidłowo wysklepionego podniebienia, albo przybierać charakter podniebienia gotyckiego. Są to podstawowe elementy, których ocena umożliwia rozpoznanie pacjenta oraz przygotowanie zaleceń dla rodziców w postaci wizyt kontrolnych, a także podjęcie leczenia dysfunkcji na bardzo wczesnym etapie.

dziecko-male-usmiechniete-trzyma-palec-w-buzi-bobas

Jakie czynniki mogą zaburzyć prawidłowy rozwój w obrębie jamy ustnej małego dziecka?

Czynniki możemy podzielić na genetycznie uwarunkowane, czyli takie, z którymi dzieci rodzą się i są one niezależne od trybu ich życia, oraz czynniki egzogenne, które pojawiają się od momentu urodzenia. Tutaj musimy wspomnieć o najbardziej popularnych przyczynach, czyli nawykach. Nawyki dzielimy na: prozdrowotne – korzystne dla małego pacjenta oraz nieprawidłowe. Wśród nieprawidłowych należy zwrócić uwagę na najpopularniejsze, czyli nieprawidłowe ułożenie dziecka w wieku rozwojowym w miejscu leżenia, spania oraz nieodpowiednią higienę jamy ustnej. Są to czynniki, które bezpośrednio wpływają na rozwój szczęki i żuchwy i ich relacje między sobą.

Co przyczynia się do rozwoju wad zgryzu u starszych dzieci?

W tym aspekcie decydujące są niepoprawne nawyki, a wśród nich liczne parafunkcje, czyli nawyki ruchowe narządu żucia. Popularną parafunkcją jest np. zagryzanie ołówka. Nawyk ten może powodować bardzo wyraźne deformacje w zakresie jamy ustnej oraz prowadzić do wad zgryzu. Należy zaznaczyć, że od drugiego roku życia, kiedy świadomość dziecka kształtuje się na poziomie wykonywalnym, warto zwracać uwagę na nieprawidłowe zachowania, tłumaczyć, niwelować złe nawyki już na samym początku, ponieważ wtedy proces odzwyczajania przebiega najsprawniej.

Jakie inne nawyki powinny zwrócić uwagę rodziców i zostać skorygowane?

Wśród nawyków, na które warto zwrócić uwagę są nawet najprostsze czynności dnia codziennego, w których uczestniczą także rodzice. Zaznaczę kilka podstawowych, do których należą: metody szczotkowania zębów, pierwszy kontakt małego dziecka ze szczoteczką, przygotowanie miejsca do spania (w szczególności od pierwszych dni życia dziecka), zagwarantowanie odpowiedniego odwodzenia żuchwy w kierunku przednim.

Istotny jest także przebieg snu oraz wychwycenie czy dziecko wyrobiło u siebie nawyk wkładania kciuka do ust – w takim przypadku mamy niemalże zagwarantowaną wadę zgryzu w postaci zgryzu otwartego.

Bardzo ważne jest, aby przekazać lekarzowi informacje w jakiej pozycji dziecko śpi, ponieważ niekiedy należy to zmienić. Są to bardzo proste obserwacje, które mogą skutkować uniknięciem konsekwencji nieprawidłowego nawyku. Lekarz ze swojej strony powinien przeprowadzić szczegółowy wywiad z rodzicami oraz porozmawiać o tych parametrach, a także ustalić czy dziecko wymaga zmiany postępowania w życiu codziennym. Niekiedy okazuje się, że to co w życiu najprostsze, w momencie wejścia w szczegóły, może okazać się najtrudniejsze.

Przeczytaj także:

Instruktaż higieny jamy ustnej – mycie i nitkowanie zębów oraz płukanie jamy ustnej

31.08.2019

Jak powinni reagować rodzice w momencie zaobserwowania złych nawyków u dziecka?

Niezwykle ważna jest świadomość obydwojga rodziców, ponieważ każde z nich charakteryzuje się niezależną i zróżnicowane percepcją, dzięki czemu zarówno mama jak i tata dziecka mogą zaobserwować i reagować na różne nieprawidłowości. W trakcie profilaktycznych wizyt kontrolnych, warto omówić ze specjalistą spostrzeżenia dotyczące nawyków dziecka, ułożenia w trakcie wypoczynku, aby dowiedzieć się czy czynności wykonywane są prawidłowo, czy wręcz przeciwnie. Od najmłodszych lat warto starać się o utrwalanie prawidłowych nawyków u dzieci. Zaczynamy od jednego dnia, później przechodzimy do tygodnia, miesiąca, roku itd. Dzięki wyrabianiu prawidłowych nawyków u dzieci, gwarantujemy ich prawidłowy rozwój. Jednak, jeżeli rodzice nieświadomie wykonują czynności nieprawidłowo, to znowu błędne przyzwyczajenia powtarzane systematycznie powodują niestety utrwalanie złych nawyków, a wręcz wywołują wady. Dlatego zawsze zalecana jest szeroko rozumiana profilaktyka, również w zakresie edukacyjnym. W trakcie konsultacji ze specjalistą dopytujmy, dowiadujmy się nowych rzeczy, upewniajmy się czy dziecko rozwija się prawidłowo po to, żebyśmy my jako rodzice mogli spać spokojnie.

dziecko-usmiechniete-biale-zeby

W jaki sposób wady zgryzu mogą wpływać na funkcjonowanie dziecka?

Odpowiednie nawyki od pierwszych dni dziecka gwarantują: prawidłowe ssanie, przełykanie, żucie, połykanie oraz prawidłowy rozwój mowy. Rozwój układu kostnego dziecka, a nawet wyrzynanie zębów mlecznych ma wpływ na to, że dziecko będzie w odpowiedni sposób oddychało, czyli wentylowało cały swój organizm, kształtowało wymowę, spożywało pokarmy oraz je połykało (warto zaznaczyć, że często jedno nie wynika z drugiego). Kiedy dziecko zaczyna być w wieku przedszkolnym, a później szkolnym zostaje zweryfikowane przez grupę rówieśniczą. Na proces aklimatyzacji ma wpływ również fakt czy dziecko mówi prawidłowo, czy też nie, czy jego wada może wydawać się śmieszna dla otoczenia, a wiemy, że dzieci w swych ocenach bywają bezwzględne. Nawarstwiają się wówczas kolejne rozterki emocjonalne dzieci, więc prawidłowy rozwój mowy z tej perspektywy również jest szalenie ważny.

Jama ustna jest jak puszka rezonansowa i powinna zachować odpowiedni kształt i zawierać wszystkie elementy, czyli odpowiednio wysklepione podniebienie, łuki zębowe, poprawnie wyrzynające zęby mleczne, odpowiednią ruchomość języka oraz wielopłaszczyznowość jego ruchów. Wszystkie wymienione elementy wpływają na to, że dziecko zaczyna prawidłowo mówić.

Rozwój mowy absolutnie na każdym etapie, do mniej więcej ósmego roku życia, badamy w gabinecie stomatologicznym. W celu uniknięcia nieprawidłowości zalecane jest kontrolowanie dziecka w gabinecie co cztery miesiące od momentu urodzenia. Wówczas jesteśmy w stanie zapobiegać dysfunkcjom lub wyłapywać je na wczesnym etapie, wydać zalecenia dla rodziców, które rozłożone w czasie gwarantują prawidłowy rozwój dziecka. Mamy tutaj do czynienia z pojęciem wczesnej interwencji stomatologicznej lub z bardziej wąską dziedziną – wczesną interwencją stomatognatyczną u dzieci ryzyka.

Kiedy rodzice napotykają na wadę wymowy u dziecka, pierwsze kroki kierują do logopedy. W jakim zakresie powinno dochodzić do współpracy na linii logopeda-stomatolog?

Standardem postępowania w całej medycynie rozwojowej, jeśli mówimy o medycynie dziecka, jest to, żeby udać się na kontrolną wizytę lekarską. Lekarz, który profesjonalnie zajmuje się tym zakresem bada rozwój mowy dziecka i przy dysfunkcjach zaleca terapię z logopedą lub neurologopedą, który jest klinicystą i w wąskich zakresach dysfunkcyjnych jest dużym wsparciem. W zakresie zaawansowanej terapii rozwoju mowy, rekomendowana jest współpraca na linii lekarz stomatolog – terapeuta neurologopeda.

Przeczytaj także:

Twoja szczoteczka do zębów może być siedliskiem ponad miliona bakterii

29.08.2019

Jakie akcesoria stosowane przez rodziców w okresie niemowlęcym mogą wpłynąć negatywnie na rozwój zgryzu?

Tematem numer jeden, który powtarza się od lat, jest przetrwały smoczek, czyli taki który jest zbyt długo podawany. Pokutuje to, co dzisiaj nagminnie stosowane jest w celu neutralizacji emocji dziecka, jego uspokajania. Niestety „wszechmocny” smoczek wywołuje szereg deformacji w zakresie łuków podniebiennych oraz kości szczęki i żuchwy, co prowadzi do szeregu wad zgryzu.

Czyli można stosować smoczek u dzieci, jednak należy zwracać uwagę na to jak długo się go podaje?

Tak jest, jeżeli występuje taka konieczność. Jednak lepiej, jeśli nie ma potrzeby, nie przyzwyczajać dziecka do tego gadżetu. Dziecko, a tak naprawdę jego układ mięśniowy w grupie mięśni mimicznych twarzy ma tzw. okres kodowania mięśniowego. Jeżeli przyzwyczaimy mięśnie mimiczne twarzy dziecka do ciała obcego jakim jest smoczek, trudno później ten nawyk zlikwidować. Najlepiej odzwyczaić dziecko od smoczka w wieku ok. 6 miesięcy.

Polityka cookies

Szanowny Użytkowniku,

Uprzejmie informujemy, że w naszym serwisie używamy plików cookies, do gromadzenia i przetwarzania danych osobowych w celu dopasowania treści i reklam, a także badania ruchu na naszej witrynie oraz zapewnienia poprawnego funkcjonowania strony, bezpieczeństwa oraz w celach analitycznych, statystycznych, dostosowywania strony do indywidualnych potrzeb Użytkowników. Kontynuowanie korzystania z serwisu bez modyfikacji ustawień przeglądarki jest równoznaczne z akceptacją zastosowania plików cookies. Szczegółowe informacje dostępne są w naszej Polityce prywatności.

Jeśli wyrażasz zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych, które udostępniasz w historii przeglądarki, w celach marketingowych (obejmujących również analizę Twojej aktywności na stronach internetowych w celu określenia Twoich prawdopodobnych zainteresowań i dopasowania reklam do Twoich preferencji) kliknij przycisk “Akceptuję”. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i może zostać w każdej chwili wycofane.

Akceptuję