Pierwsze kroki dzieci w przedszkolu
Każda nowa sytuacja jaką napotykamy w życiu, wzbudza w nas obawy i stres, jest to bardzo naturalna reakcja obronna organizmu wywołana nieznanymi dotąd bodźcami stresogennymi. Pojawiające się w pierwszej fazie adaptacji odczucia lęku, osamotnienia, tęsknoty, smutku są jak najbardziej reakcjami prawidłowymi, zarówno u dzieci i rodziców.
Świadomość następujących po sobie zmian podczas trwania trudnego dla obydwu stron czasu, pomoże nam nie zaprzeczać ani nie wypierać ich z siebie.
Przeżywanie nowych sytuacji odbywa się w sposób różnoraki, niektóre dzieci będą to robić w sposób mało ekspansywny, bez burzy emocji, inne przeciwnie – ich reakcje zostaną wyraźnie eksponowane na zewnątrz.
Rodzice, prawni opiekunowie muszą być w takich sytuacjach silni – udzielać dzieciom wsparcia, otoczyć je czułością i miłością. Należy podjąć decyzję, w jaki sposób będziemy postępować. Wskazane jest, aby być cierpliwym i wyrozumiałym, a stopniowo przejdziemy trudny dla obydwu stron etap.
Należy zwrócić uwagę na istotę wychowania dziecka tak, aby miało ono poczucie własnej wartości.
Jak długo trwa adaptacja przedszkolna?
Okres adaptacji może trwać od miesiąca do nawet kilkunastu tygodni. Zależność ta uwarunkowana jest dojrzałością emocjonalną dziecka, jak również podejściem do sprawy samych rodziców, opiekunów. Ogromne znaczenie ma etap rozwoju dziecka. Należy wziąć pod uwagę środowisko rodzinne, w którym się wychowuje, relacje panujące pomiędzy członkami rodziny.
Przedszkola wychodzą naprzeciw oczekiwaniom maluszków i ich rodziców. Organizowane są w przedszkolach tzw. „dni adaptacyjne”. Dzieci wspólnie z rodzicami odwiedzają swoje przyszłe przedszkole, poznają budynek, sale zabaw, kąciki tematyczne, kadrę pedagogiczną oraz wspólnie z innymi maluszkami, pod okiem wychowawców i rodziców, mogą się bawić. Doświadczenia takie są na pewno bardzo pomocne. Jednak nie zawsze przynoszą oczekiwany efekt. Wiele przykładów z życia małego przedszkolaka pokazuje, jak wiele trudności rodzi rozstanie z ukochaną mamą, najwspanialszym tatą.
Niektóre przedszkolaki dłużej przyzwyczajają się do nowego otoczenia i zdarza się, że dziecko płacze za domem i rodzicami nawet po kilku tygodniach pobytu w placówce.
Warunkiem pozytywnej adaptacji jest prawidłowe podejście rodziców do dziecka. Bardzo ważne, aby tłumaczyli oni swojej pociesze, że pobyt w przedszkolu to dla niego wspaniałe przeżycie.
Koniecznie rodzic musi zapewnić dziecko, że nie zostaje ono w przedszkolu na zawsze – mama, tata wróci po nie. Jeżeli sami nie będziemy w stanie odebrać malucha, uprzedźmy go, że zrobi to za nas ktoś inny, np. babcia, dziadek.
Pamiętajmy, że małe dzieci nie mają poczucia czasu, oznacza to, że nie możemy zwrócić się do przedszkolaka: „będę za chwilę”, „wrócę za parę godzin”, „kończę pracę o 12:00 i od razu po ciebie przyjadę”.
Malec tego nie zrozumie. Przekażmy tę samą informację w sposób mierzalny dla dziecka, np.: „wrócę po ciebie po obiadku”, „kiedy skończycie leżakowanie mama będzie czekała w szatni”. Zdanie nie może być zbyt rozbudowane, co pozwoli dziecku przyswoić informacje, nie zgubić się w jej natłoku. Dziecko zauważy po czasie tę zależność – rodzic musi uzbroić się w cierpliwość.
Zwróćmy uwagę na fakt czasu spędzonego w przedszkolu, z całą pewnością nie możemy go nazwać straconym. Wręcz przeciwnie, mały obywatel dostrzeże swoją sprawczość – „ja też mogę coś zrobić sam”, „jestem doceniany, ponieważ…”, „koledzy mnie lubią bo…” , wzmocni się w nim poczucie własnej wartości. Maluch rozwija się fizycznie i emocjonalnie, staje się otwarty na nowe doznania.
Dziecko dostrzega wszystko, rozumie bardzo dużo, ważne jest aby rodzice byli przekonani do swojej decyzji – oddaniu dziecka do przedszkola. Jeżeli maluch dostrzeże niepewność i obawy rodziców, sam będzie odczuwał zbliżone emocje.
Adaptacja rodziców do nowej sytuacji
Przystosowanie rodziców do rozpoczęcia edukacji przez dziecko jest równie ważne, ponieważ dzieci doskonale wyczuwają emocje rodziców. W momencie, gdy opiekunowie będą przejawiać zachowania niepokoju, strachu, taki stan przejdzie na naszą pociechę. Ważny jest sposób przeżywania rozłąki z dzieckiem. Przejawiając postawę optymistyczną, pozwalamy dziecku poczuć się pewniej.
Płacz jest normalną reakcją na zmianę i rozstanie, kiedy dopada nas kryzys i wątpliwości. Jednak nawet w trudnej sytuacji nie możemy się poddawać, zmieniać decyzji. Często dziecko płacze w szatni podczas rozstania z rodzicami, jednak gdy znajdzie się w sali pośród rówieśników, zabawek budzących jego zainteresowanie, płacz szybko mija. Przejawiając taki typ zachowania, sprawdza naszą wytrzymałość, jednak my nie możemy ulegać. Zainteresowanie nowym otoczeniem, kolejno postępujące po sobie zajęcia budzą w dziecku ciekawość, absorbują uwagę.
Małymi krokami, z dnia na dzień, maluszek coraz bardziej przyzwyczaja się do nowego otoczenia, a czas spędzony w przedszkolu staje się elementem jego codziennej rutyny.
Dziecko wyraża siebie bezpośrednio, spontanicznie i natychmiast. Sposób eksponowania uczuć otwiera mu drogę do prawidłowego rozwoju emocjonalnego. My jako rodzice nie blokujmy dziecka – akceptujmy, dodawajmy mu pewności siebie. Zasady obowiązujące w kontaktach międzyludzkich musi poznać każdy, przedszkole jest świetnym miejscem, w którym dziecko może nabyć umiejętności budowania zdrowych relacji. Nowe znajomości, przyjaźnie, niepowodzenia, możliwości rozwiązywania sporów, dzielenia się zabawkami, to idealne sytuacje do rozwoju socjalizacyjnego. Pozostając w domu dziecko straci tę możliwość.
Zatem najważniejsze jest, aby rodzice w każdym swoim działaniu widzieli cel. Wizja przejścia kolejnego etapu rozwoju małego człowieka pomoże rodzicom spokojnie przejść przez trudniejsze momenty, których finał przyniesie satysfakcję nie tylko im, ale przede wszystkim dziecku.
Zdjęcia: Pexels