Protezy zębowe stałe i ruchome

Jakie znamy rodzaje protez zębowych?

Możemy rozróżnić kilka typów protez zębowych (Rys.1). Protezy zębowe stałe – uzupełniają  całkowite lub znaczne braki uzębienia. Są umocowane w jamie ustnej za pomocą cementu stomatologicznego, jednak warunkiem ich użytkowania jest posiadanie chociaż części uzębienia lub implantów. Zaliczamy do nich zarówno wkłady koronowe, wkłady koronowo-korzeniowe, jak i korony oraz mosty protetyczne Wśród protez zębowych ruchomych można rozróżnić protezy ruchome całkowite oraz częściowe – osiadające, czyli wykonane z akrylu i szkieletowe. Stosuje się je w przypadku ubytku kilku zębów – protezy częściowe, jak i całkowitego bezzębia u pacjenta – protezy całkowite.

Pacjent powinien użytkować je wyłącznie w trakcie dnia, a na noc wyjmować. Protezy szkieletowe opierają się na własnych zębach, dzięki czemu nie osiadają, a przenoszenie sił żucia zbliżone jest do fizjologicznego. Posiadają wytrzymałą, metalową konstrukcję, są delikatniejsze, cieńsze, łatwiej jest się do nich przyzwyczaić.

Proteza akrylowa jest w całości wykonana z akrylu i stanowi tańszą alternatywę protezy szkieletowej. Jednak ma swoje wady – ze względu na to, że oddziałuje na całą śluzówkę – podniebienie jest całkowicie zakryte płytą protezy. W konsekwencji może przyczynić się do zaniku wyrostka zębodołowego, a noszenie takiej protezy może nie być komfortowe dla pacjenta i wymaga przyzwyczajenia.

Od czego zależy zastosowanie konkretnego typu uzupełnienia uzębienia?

Kryteria dopasowania konkretnego rodzaju uzupełnienia protetycznego zależą od kilku czynników. Pierwszym z nich jest rozległość i zakres ubytków zębowych u konkretnego pacjenta. Podstawową wytyczną jest ilość brakujących zębów. Istotny jest również fakt, czy ubytek dotyczy sąsiadujących ze sobą zębów, czy też leżących w pewnej odległości od siebie. Ponadto bardzo ważną kwestią jest stan pozostałego uzębienia, ponieważ niektóre z uzupełnień protetycznych (zwłaszcza stałe, w tym korony stomatologiczne i mosty protetyczne) mocowane są do naturalnych zębów lub do implantów. Oczywiście w doborze optymalnego rodzaju uzupełnienia bardzo ważne są preferencje i oczekiwania pacjenta oraz kwota pieniężna jaką chce przeznaczyć na leczenie.

Czy istnieją przeciwskazania do zastosowania któregoś z typów protez zębowych?

Z reguły nie ma przeciwwskazań do stosowania uzupełnień protetycznych. Jednak niekiedy może się okazać, że w niektórych przypadkach, bardziej korzystne będzie zastosowanie protez ruchomych, a w innych protez stałych. Jeśli pacjent zmaga się z epilepsją, jest to bezwzględne przeciwwskazanie do stosowania protez ruchomych, gdyż podczas ataku padaczki może dojść do połknięcia lub zachłyśnięcia się protezą przez pacjenta. Jeżeli pacjent jest alergikiem i ma alergie na akrylany, także jest to przeciwwskazaniem do użytkowania protez ruchomych, ponieważ całkowicie, bądź częściowo w swojej budowie, posiadają akryl. Możliwe jest wówczas wykonanie protezy ruchomej z innego tworzywa np. nylonu lub acetalu. Niekiedy przeciwskazaniem do wykonania konkretnego rozwiązania protetycznego, może być także słaba higiena jamy ustnej pacjenta.

Jak pielęgnować protezy zębowe?

Proteza zębowa to doskonałe rozwiązanie dla tych osób, które straciły swoje zęby. Należy jednak pamiętać, że jej wstawienie nie zwalnia z dbania o higienę jamy ustnej. O „sztuczne zęby”, podobnie jak o te „prawdziwe”, trzeba odpowiednio zadbać. Jeśli proteza założona jest na stałe, należy dokładnie wyczyścić te miejsca, w których styka się ona z błoną śluzową. Właśnie w tych przestrzeniach gromadzi się najwięcej zanieczyszczeń. Można sobie z tym poradzić za pomocą szczoteczki i pasty do zębów. W przypadku stosowania częściowej protezy, podstawą higieny jamy ustnej jest regularne mycie zębów oraz wyjętej z jamy ustnej protezy, przynajmniej dwa razy dziennie. Czynność tę wykonujemy co najmniej dwie minuty, przy czym pamiętamy również o delikatnym umyciu języka i dziąseł. Osoby korzystające z częściowych protez powinny stosować specjalną pastę 2w1 do mycia protez zębowych i zębów, która czyści zęby i protezę, a przy tym nie powoduje jej uszkodzenia. Zaleca się zdejmowanie protez na noc, mycie i suszenie. W ten sposób przygotowane protezy przechowuje się „na sucho”, w przewiewnym i czystym pojemniku. Zalecane jest regularne stosowanie środka do czyszczenia protez. Ważne jest ścisłe przestrzeganie zaleceń producenta. Zbyt długie lub częste dezynfekowanie protez może doprowadzić do uszkodzenia ich delikatnej powierzchni.

O Autorze:

lek. dent. Maja Teresińska

absolwentka Wydziału Stomatologii Lubelskiego Uniwersytetu Medycznego. Dyplom lekarza dentysty uzyskała w 2010r. Studentka GWSH w Katowicach na kierunku Medycyna estetyczna. Swoje umiejętności stale poszerza, uczestnicząc w licznych kursach oraz konferencjach. Zwyciężczyni plebiscytu Dentysta Roku 2018 Małopolski oraz Najpopularniejszy Dentysta Roku 2018 Polska.